Γράφει ο Δρ. Βενιαμίν Καρακωστάνογλου
Η φράση του Έλληνα Πρωθυπουργού στην Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ (11-12/7/23) στο Βίλνιους της Λιθουανίας, “Δεν είμαστε καταδικασμένοι σε αντιπαλότητα με την Τουρκία“, χαρακτήρισε και το υπόβαθρο της συνάντησής του με τον Τούρκο Πρόεδρο Ρ. Τ. Ερντογάν, στο περιθώριο της Συνόδου. Προδίδει, βέβαια, την δεδομένη και επί δεκαετίες επιδειχθείσα, επανειλημμένα, ελληνική καλοπιστία στις διμερείς σχέσεις μας με την Τουρκία. Μια καλοπιστία που συνοδεύθηκε από ατελέσφορες συνομιλίες, διερευνητικές επαφές, διαπραγματεύσεις κλπ., που επί 45 τουλάχιστον χρόνια δεν έλυσαν κανένα πρόβλημα, ενώ αντίθετα έδωσαν την πρωτοβουλία των κινήσεων στην Τουρκία, η οποία την εκμεταλλεύθηκε ποικιλότροπα για να προωθεί και να παγιώνει τα “τετελεσμένα“ της και να προσθέτει νέες διαστάσεις στον αναθεωρητισμό της, ο οποίος εξισούται με ένα απροκάλυπτο επεκτατισμό!
Συνεπώς, πέρα από την επιθυμία της Ελλάδος, η αντιπαλότητα με την Τουρκία εξαρτάται κυρίως (ορθότερα, αποκλειστικά) από εκείνην, η οποία:
Α) Κατέχει παράνομα το 37% της Κύπρου και επιδιώκει την νομιμοποίηση της 49χρονης κατοχής της μέσω της αναγνώρισης του ψευδοκράτους ως ‘’ανεξάρτητου και κυρίαρχου’’ κράτους ισότιμου με την ελεύθερη (στον Νότο) Κυπριακή Δημοκρατία.
Β) Αρνείται βασικές διατάξεις του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας (όπως του άρθρου 121 της UNCLOS) που εξομοιώνει τα δικαιώματα θαλάσσιων ζωνών των νησιών με αυτά των ηπειρωτικών εδαφών. Το δίκαιο αυτό το αναγνωρίζουν ως υποχρεωτικό, έχοντας επικυρώσει την Σύμβαση του Δίκαιου της Θάλασσας, περί τα 168 κράτη. Έτσι, η Τουρκία αποφασίζει αυθαίρετα να στερεί από τα ελληνικά νησιά τα πλήρη δικαιώματα τους!
Γ) Διεκδικεί πληθώρα νησιών, νησίδων και βραχονησίδων που ανήκουν στην χώρα μας (τα θεωρεί γκρίζες ζώνες), επιζητώντας την αναθεώρηση των σχετικών Διεθνών Συνθηκών (Λωζάννης και Παρισίων) δηλαδή αλλαγή συνόρων, που απαγορεύει ο Χάρτης του ΟΗΕ.
Δ) Απειλεί με πόλεμο την Ελλάδα, αν ασκήσει τα νόμιμα δικαιώματα της στο Αιγαίο και αλλού, για θαλάσσιες ζώνες και παραβιάζει έτσι κατάφωρα την θεμελιώδη διάταξη του Χάρτη ΟΗΕ (Άρθρο 2, παρ.3 και 4) για μη απειλή ή χρήση βίας για επίλυση διεθνών διάφορων από τα κράτη.
Ε) Ταυτόχρονα, ενώ απειλεί ρητά με κατάκτηση των παραπάνω νησιών, κατηγορεί την Ελλάδα για ‘’παράνομη’’ στρατιωτικοποίηση των νησιών του Ανατ. Αιγαίου, ώστε να πετύχει τον αφοπλισμό τους, και έτσι αυτά να αποτελέσουν εύκολη λεία για τον τεράστιο αποβατικό στόλο της και την 4η Στρατιά του Αιγαίου (Σμύρνη), με 110. 000 δύναμη, όσο δηλαδή το σύνολο του Ελληνικού Στρατού! Είναι γελοίο να επικαλούνται ο Ερντογάν και οι υπουργοί του ‘’απειλή’’ από την Ελλάδα, λόγω της εγγύτητας των νησιών στην μικρασιατική ακτή, όταν:
- Η οχύρωση των νησιών μας είναι αποκλειστικά αμυντικού χαρακτήρα και για τέτοιο αγώνα ασκούνται οι δυνάμεις μας.
- Οι ίδιοι οι Τούρκοι ηγέτες καυχώνται ότι τα νησιά μας μπορούν εύκολα ‘’να γίνουν μια χαψιά’’ από τις υπέρτερες δυνάμεις τους.
- Ουδέποτε Έλληνας ηγέτης ή αξιωματούχος εξέφρασε πρόθεση κατάληψης εδάφους στην Μικρά Ασία η αλλού στη Τουρκία. Μόνο θυμηδία θα προκαλούσε μια τέτοια προοπτική στην κοινή γνώμη της Ελλάδος!
Αντίθετα, αναθεωρητισμός συνόρων εκπέμπεται συνεχώς από την απέναντι ακτή του Αιγαίου με το πρόσχημα της στοιχειώδους προσπάθειας της Ελλάδος να προασπίσει τα, λόγοις και έργοις, απειλούμενα και διεκδικούμενα νησιά του Αιγαίου (μέχρι και την Κρήτη!) από τον εισβολέα της Κύπρου (και της Συρίας, του Ιράν, της Λιβύης κλπ.)!
Ενόψει των παραπάνω, γεννώνται πολλά, κρίσιμα και καθοριστικά ερωτήματα για το νέο, ανούσιο, επικίνδυνο και σαφώς προσχηματικό εγχείρημα διαλόγου Ελλάδος-Τουρκίας:
- Έχει νόημα διάλογος με δεδομένες τις απόλυτα διιστάμενες θέσεις των πλευρών; Αν η Ελληνική πλευρά συζητήσει οτιδήποτε πέραν της οριοθέτησης ΑΟΖ/Υφαλοκρηπίδας, θα έχει πέσει στην παγίδα του τούρκικου αναθεωρητισμού, δηλαδή ‘’πακέτο’’ διαφορών και απαράδεκτους συμψηφισμούς πού θα αφορούν αμιγώς ελληνικά δικαιώματα κυριαρχίας η κυριαρχικών δικαιωμάτων. Αυτό το έχει αποκλείσει η σημερινή κυβέρνηση της χώρας και πιθανότατα το σύνολο των πολιτικών κομμάτων.
- Διάλογος με ανοιχτή ατζέντα, λοιπόν, απορρίπτεται όπως επίσης και με ανοιχτό χρονοδιάγραμμα. Το δεύτερο θα οδηγούσε στην διαιώνιση των αρνητικών για την Ελλάδα εκκρεμοτήτων που λιμνάζουν τόσες δεκαετίες στις Ελληνο-Τουρκικές σχέσεις, δηλαδή: την εκκρεμότητα της επέκτασης της αιγιαλίτιδας ζώνης στης άλλες πλην του Ιονίου, θάλασσες πέριξ των ακτών μας (Αιγαίο, Κρητικό, Λιβυκό, Αν. Μεσόγειο), την ανυπαρξία οριοθετημένων θαλάσσιων συνόρων ΑΟΖ/ Υφαλοκρηπίδας στο Αιγαίο και πέραν της Ελληνο-Αιγυπτιακής μερικής οριοθέτησης (άρα για την υπόλοιπη Αίγυπτο, την Κύπρο και την Τουρκία), και την μη αξιοποίηση πολύτιμων φυσικών πόρων που μας ανήκουν κατά το Διεθνές Δίκαιο (υδρογονανθράκων αλλά και ζώντων πόρων, ) και όλων των άλλων αποκλειστικών οικονομικών χρήσεων (τεχνητά νησιά, ανανεώσιμες πηγές ενέργειας) και αποκλειστική δικαιοδοσία για την θαλάσσια επιστημονική έρευνα και την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος.
Συνεπώς:
- όχι διάλογος χωρίς σύντομο χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσης.
- όχι διάλογος με πολιτικές λύσεις μακριά από το Διεθνές Δίκαιο.
- όχι άλλη διαιώνιση του διάλογου, όπως μετά τα 20 χρόνια των “διερευνητικών“ επαφών (63 γύροι)!
- όχι διάλογος χωρίς έμπρακτη άρση των παρανομιών και αμφισβητήσεων της Τουρκίας.
Έξι μήνες, το πολύ ένας χρόνος, περιθώριο, με ταυτόχρονο απόλυτο πάγωμα προκλήσεων της Τουρκίας. Με την πρώτη παραβίαση-πρόκληση ,οριστικός τερματισμού του διάλογου…
Επιπλέον, όχι αποσύνδεση από το Κυπριακό. Άμεση επανέναρξη των διακοινοτικών συνομιλιών υπό τον ΟΗΕ, με συμμετοχή (δραστήρια) της Ευρωπαϊκής. Ένωσης και απόρριψη κάθε νέας βάσης διαλόγου (δύο ισότιμα κράτη!) πέραν της γνήσιας Διζωνικής-Δικοινοτικής Ομοσπονδίας, συμβατής όμως με το Ευρωπαϊκό Κεκτημένο που δικαιούται η Κύπρος ως πλήρες μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
*Δρ. Βενιαμίν Καρακωστάνογλου, Διεθνολόγος
