Ιούλιος 2024 – Μελάς Καστοριάς
Αξιωθήκαμε να βρεθούμε προσκυνητές το σπίτι -Μουσείο όπου «εφονεύθη το 1904 ο ήρως Παύλος Μελάς»
Οι τρεις έξοδοι του Παύλου στην Μακεδονία. Η τρίτη υπήρξε και η μοιραία για τον ήρωα.Έδωσε όμως το έναυσμα για το ξεκίνημα ενός πιο εντατικού αγώνα, που συνέβαλε στην απελευθέρωση και ενσωμάτωσή της στο ελλαδικό κράτος.
Φωτογραφίες της ευτυχισμένης οικογενειακής ζωής, που άφησε πίσω του ο Παύλος για χάρη της Μακεδονίας… Η Ναταλία Μελά επάξια ανέθρεψε τα δυο παιδιά τους και βοήθησε τα μέγιστα με τον δικό της τρόπο την Πατρίδα.
Εφημερίδες της εποχής που αναφέρονται στον θάνατο του Παύλου Μελά.
Πολύ κοντά στο Μουσείο (σε απόσταση 400 μ.), βρίσκεται και το Κενοτάφιο όπου ετάφη -για πρώτη φορά-το σώμα του Παύλου Μελά. Οι γυναίκες του χωριού μοιρολόγησαν τον ήρωα κρυφά από τους Τούρκους και τον ενταφίασαν, με κίνδυνο της ζωής τους…
Λίγες πληροφορίες για το Μουσείο (από την ιστοσελίδα του Ιδρύματος Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα και τη wikipedia )
Το χωριό Μελάς βρίσκεται πάνω στο βουνό Βίτσι και σε απόσταση 16 ΧΛΜ. ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΠΑΡΧΙΑΚΗ ΟΔΟ ΦΛΩΡΙΝΑΣ-ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ ΜΕΣΩ ΚΟΡΕΣΤΙΩΝ. Το χωριό αυτό που ονομαζόταν Στάτιστα, μετονομάστηκε σε Μελάς, προκειμένου να τιμηθεί ο Παύλος Μελάς, ο οποίος άφησε την τελευταία του πνοή εκεί το 1904 σε συμπλοκή με τουρκικό στρατιωτικό απόσπασμα.
Το σπίτι που σκοτώθηκε ο Μελάς, η οικία Καντζάκη, εξαγοράστηκε το 1970 από τη Νομαρχία Καστοριάς και μετατράπηκε σε μουσείο. Σήμερα λειτουργεί με την οικονομική στήριξη του σωματείου «Οι φίλοι του Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα» και των συνεργαζόμενων γυναικείων σωματείων.
Το σπίτι διατηρείται έτσι όπως ήταν όταν σκοτώθηκε ο Μελάς. Μέσα υπάρχουν όπλα από την εποχή του Μακεδονικού Αγώνα, στολές Μακεδονομάχων και φωτογραφίες των Μακεδονομάχων που έδρασαν στην περιοχή μεταξύ της Καστοριάς και της Φλώρινας.
Η οικία αποτελεί αντιπροσωπευτικό κτίσμα τοπικής αρχιτεκτονικής των χωριών της ιστορικής περιοχής των Κορεστείων.
Οι εσωτερικοί χώροι του μουσείου διατηρούν την εσωτερική διαρρύθμιση και μορφή ενός λαϊκού σπιτιού της περιοχής των Κορεστείων των αρχών του 20ου αιώνα, διατηρώντας τον χώρο όπως υπήρξε κατά την επιχείρηση του οθωμανικού αποσπάσματος.
Παρουσιάζονται προσωπικά αντικείμενα της οικογένειας Καντζάκη, όπλα από την εποχή του Μακεδονικού Αγώνα, στολές Μακεδονομάχων και φωτογραφίες των Μακεδονομάχων που έδρασαν στην περιοχή μεταξύ της Καστοριάς και της Φλώρινας. Η σημασία του μουσείου δεν έγκειται τόσο στα εκθέματά του, αλλά περισσότερο στα γεγονότα που διαδραματίστηκαν στον χώρο αυτό την κρίσιμη ιστορική περίοδο του Μακεδονικού Αγώνα.
Από την επαρχιακή οδό Καστοριάς-Πρεσπών για να επισκεφθούμε το χωριό Μελάς (π.ον. Στάτιστα) όπου βρίσκεται το σπίτι που σκοτώθηκε ο ήρωας, πραγματοποιήσαμε παράκαμψη 16 περ. χλμ.
Ο απόγονος των ατόμων που είχαν φιλοξενήσει τον ήρωα, με πολύ καλή διάθεση και ζωντάνια, περιγράφει τα γεγονότα και την ιστοριά, όπως την έμαθε από τους προπαππούδες του.
Ιστορικό και συγκινητικό μέρος. Το σπίτι που πολέμησε μέχρις εσχάτων και φονεύτηκε ο ήρωας, το σημείο (κενοτάφιο) όπου έκρυψαν το πτώμα του και η γνωστή μετέπειτα ιστορία για να εξιστορήσουμε και στα παιδιά μας.
Aξίζει, σε επόμενη επίσκεψή σας στην περιοχή, να επισκεφτείτε και τον Μελά. Μπορεί να συνδιαστεί με περιήγηση στην Καστοριά, Φλώρινα, Πρέσπες κλπ και αξίζει σίγουρα τον κόπο και τον χρόνο που θα διαθέσετε.
Η απόσταση από την πόλη της Καστοριάς δεν είναι μεγάλη, καλύπτεται σε περίπου μισή ώρα (30′).
Η φύση των Κορεστείων είναι υπέροχη-ειδικά την άνοιξη-ενώ ο δρόμος , σε ένα μεγάλο τμήμα του, κινείται παράλληλα με ένα πανέμορφο ποταμάκι.
Γραφικοί οικοσμοί ξεπροβάλουν κατά την διαδρομή και, όσο πλησιάζουμε προς τον Μελά, λες και μπαίνουμε στο κλίμα εκείνης της εποχής-της όχι και τόσο μακρινής χρονολογικά αλλά τόσο διαφορετικής από την σημερινή.
Ευχαριστώ τον Δημήτρη Τσάκαλο για την φιλοξενια και ξενάγηση!
Τηλέφωνα επικοινωνίας για την επίσκεψη του Μακαδονικού Μουσείου
Βίντεο
Εικόνες
