Έγιναν το 1923, με αρωγό την «Κοινωνία των Εθνών» και την συνδρομή των Βρετανικού Ερυθρού Σταυρού
Η περιοχή της Δράμας ήταν μία πολύπαθη περιοχή, όπου η δράση των Βουλγάρων κομιτατζήδων ήταν έντονη και αιματώδης, με διαχρονικές εκατόμβες θυμάτων κατοίκων της, που θέλοντας να διατηρήσουν την ελληνικότητα τους, έγιναν
ΛΑΜΠΑΔΕΣ ΚΑΙ ΦΩΣ στους σύγχρονους τους, αλλά και στους επιγενόμενους.
Η εθνική προσφορά των ΕΛΛΗΝΩΝ ΕΚΕΙΝΩΝ, δυστυχώς, είναι ελάχιστα γνωστή και ακόμη ελάχιστα καταγεγραμμένη.-
Μετά την απελευθέρωση της, το 1912 και την ένταξη της στον εθνικό κορμό, άρχισε και η αναδημιουργία ,αλλά νέα κατακτητικά εμπόδια και γεγονότα του 1913….και μετά, συσσωρεύτηκαν νέα δεινά , από τους ομόδοξους βόρειους γείτονες, νέες καταστροφές νέοι κατατρεγμοί, νέοι ΘΑΝΑΤΟΙ.
Μετά την μικρασιατική καταστροφή και των ξεριζωμό των Ελλήνων της Μικρασιατικής και Θρακικής γης, μεγάλος όγκος προσφύγων εγκαταστάθηκε στην περιοχή.
Στην πόλη της Δράμας, στο πληθυσμό των 6.000 γηγενών, προστέθηκαν 22.000 εξαθλιωμένοι πρόσφυγες και σε όλη την περιοχή της συνολικά 58.000.
Μέσα σε γενική φτώχεια , με την στέρηση και των πλέον απαραίτητων, σε πρόχειρα παραπήγματα, κάτω από τα φιλόξενα κλαδιά των δένδρων, με προσκέφαλο μία κατάλληλη πέτρα και στρώμα ξερόκλαδα, …έστησαν την σωματική τους μιζέρια…με την πίστη της επιβίωσης και….ανόρθωσης.
Εκεί, έξω από τον οικισμό, στήθηκε το…” νοικοκυριό” τους, το σπιτικό τους.
Γρήγορα, οι καιρικές συνθήκες, η ανέχεια , η έλλειψη των βασικών, η συνεχής σωματική καταπόνηση, οδήγησε πολλούς στον σωματικό αφανισμό, πέραν των όποιων κρατικών επεμβάσεων.
Η τότε Κοινωνία των Εθνών, ήρθε αρωγός.
Στην Δράμα, ο Βρετανικός Ερυθρός Σταυρός, είχε ενεργή παρουσία και βοηθούσε όπου μπορούσε.
Η κακή υγιεινή κατάσταση και οι ασθένειες που εκδηλωνόταν, ανάγκασε τον Β.Ε.Σ. να κατασκευάσει Νοσοκομείου, για περίθαλψη και φροντίδα των προσφύγων.
Ετσι αμέσως άρχισε την κατασκευή Νοσοκομείου, που γρήγορα περατώθηκε και τέθηκε σε λειτουργία τον Απρίλιου του 1923.
Εδώ θα σας μεταφέρω την δημοσιογραφική καταγραφή των εγκαινίων.
Την Κυριακή 22 Απριλίου 1923, τελέστηκαν στην Δράμα τα εγκαίνια του Βρετανικού Ερυθρού Σταυρού, για τους πρόσφυγες..
Τον αγιασμό τέλεσε , με την ανάλογη μεγαλοπρέπεια, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης ΛΑΥΡΕΝΤΙΟΣ, συμπαριστατούμενος, από ιερείς και διακόνους.
Παρέστησαν , ο Αρμοστής του Βρετανικού Ερυθρού Σταυρού, αντιστράτηγος ΣΤΟΥΑΡΤ, με την λοιπή αποστολή και του προσωπικού του Νοσοκομείου, ο Νομάρχης Δράμας ΑΝΔΡΕΑΔΗΣ Δημήτριος, ο στρατιωτικός Διοικητής ΝΤΑΗΣ Κωνσταντίνος, ο Δήμαρχος ΑΘΑΝΑΣΙΑΔΗΣ Θεόφιλος, με το δημοτικό συμβούλιο, τα προεδρεία όλων των Σωματείων ,πολλοί δημότες και οι πρόσφυγες με τα προεδρεία τους
Μετά τον αγιασμό, προσεφώνησε ο Δήμαρχος ΑΘΑΝΑΣΙΑΔΗΣ Θεόφιλος και μετά από σύντομο χαιρετισμό, επέδωσε στον αντιπρόσωπο του Βρετανικού Ερυθρού Σταυρού ΣΤΟΥΑΡΤ, ψήφισμα του δημοτικού συμβουλίου, όπου εκφράζεται η ευγνωμοσύνη και οι ευχαριστίες, προς τον Β.Ε.Σ., για τις ευεργεσίες προς τους πρόσφυγες.
Ο ΣΤΟΥΑΡΤ τον ευχαρίστησε, ως και όλους που παρέστησαν στα εγκαίνια.
Οι παριστάμενοι ζητωκραύγασαν υπέρ του Αγγλικού ΄Εθνους και τον επευφήμησαν .
Κατόπιν, προσφέρθηκαν στους επισήμους και τις κυρίες και δεσποινίδες αναψυκτικά στα κιόσκια του Νοσοκομείου.
Την 23 Απριλίου ο ΣΤΟΥΑΡΤ με την ακολουθία του επισκέφτηκε το Ορφανοτροφείο, συνοδευόμενος από τον Νομάρχη και τον Δήμαρχο.
Το Νοσοκομείο άρχισε να λειτουργεί , από την 23η Απριλίου.
Το Δημοτικό Συμβούλιο του επέδωσε το παρακάτω ψήφισμα.
* ” Το Δημοτικό Συμβούλιο Δράμας, σε έκτακτη συνεδρίαση της 19ης Απριλίου 1923,ημέρα Πέμπτη και ώρα 16.00, συνελθόν στην αίθουσα συνεδρίων της Δημαρχίας, υπό την προεδρεία του ΚΙΟΣΣΕ Βασιλείου, προέδρου, κατόπιν προσκλήσεως του, παρόντων των δημοτικών συμβούλων, ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΥ Αντων., ΑΝΤΩΝΙΟΥ Ι., ΒΟΥΛΤΣΙΑΔΗ Αθ., ΕΜΜΑΝΟΥΗΛΙΔΗ Ι., ΖΩΤΙΔΗ Δημ., ΚΑΡΑΝΤΩΝΗ Νικ. ΜΑΚΡΙΔΗ Παντελ.
ΜΙΚΡΟΥΛΗ Στεφ.,ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ Θ., ΣΩΤΗΡΙΟΥ Γ., ΣΤΟΛΙΓΚΑ Χριστόδ.,
άκουσε τον κ. Δήμαρχο, που πήρε τον λόγο και πρότεινε, όπως εξ ονόματος του δημοτικού συμβουλίου του Δήμου Δράμας, εκφραστούν στον Βρετανικό Ερυθρό Σταυρό, μέσω του ευρισκομένου στην πόλη αρμοστή του ΣΤΟΥΑΡΤ Ι. ευχαριστίες και την άκρα ευγνωμοσύνη, για τον υπέρ των αδελφών από, την Μικρά Ασία, Πόντο και Ανατολική Θράκη, προσφύγων, ενδιαφέρον για την ανακούφιση και περίθαλψη τους, που ίδρυσαν στην πόλη μας Νοσοκομείο, για την νοσηλεία δωρεάν τ ων προσφύγων, που την προσεχή Κυριακή, 22 Απριλίου 1923 θα τελεστούν τα εγκαίνια.
Ψ Η Φ Ι Ζ Ε Ι Ο Μ Ο Φ Ω Ν Α
1).. εκφράζει στον Β.Ε.Σ. μέσω του αντιπροσώπου του, αντιστρατήγου ΣΤΟΥΑΡΤ και στον ευγενικό Αγγλικό ΄Εθνος, θερμότατες ευχαριστίες και βαθύτατη ευγνωμοσύνη, εξ ονόματος της πόλης και της περιφέρειας της Δράμας, για τις πολλαπλές ευεργεσίες τους προς τους πρόσφυγες και το ενδιαφέρον τους, για την ανακούφιση και περίθαλψη.
2). αναθέτει στον Δήμαρχο ΑΘΑΝΑΣΙΑΔΗ Θέοφιλο, την επίδοση του παρόντος στον αρμοστή του Β.Ε.Σ., αντιστράτηγο ΣΤΟΥΑΡΤ Ι. και με την κατάλληλη προσφώνηση, μεταφοράς της ευγνωμοσύνης του Δημοτικού Συμβουλίου και της ευχής του, όπως συνεχιστούν οι πολλές ευεργεσίες, προς τους αναξιοπαθούντες πρόσφυγες αδελφούς του φιλάνθρωπου φίλου και ευγενούς Αγγλικού λαού.
Συντάχθηκε , διαβάστηκε και υπογράφεται, ως έπεται.
Ο Πρόεδρος ΚΙΟΣΣΕΣ Βασίλειος τα μέλη, ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΥ Α. ΑΝΤΩΝΙΟΥ Ι., ΒΟΥΛΤΣΙΑΔΗΣ Αθ., ΖΩΤΙΔΗΣ Ι., ΚΑΡΑΝΤΩΝΗΣ Ν., ΜΑΚΡΙΔΗΣ Π., ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ Θ., ΣΩΤΗΡΙΟΥ Γ., ΣΤΟΛΙΓΚΑΣ Χριστοφ.
ΑΚΡΙΒΕΣ ΑΝΤΙΓΡΑΦΟ
Ο Δήμαρχος
ΑΘΑΝΑΣΙΑΔΗΣ Δ. Θεόφιλος
* ΥΣΤΕΡΟΓΡΑΦΟ
-.Οι εφημερίδες, ο τύπος γενικά, αποτελεί, ένα σοβαρό εργαλείο ιστορικής παρακαταθήκης και προβολής γεγονότων, με πολλές φορές μοναδικά ιστορικά αποτυπώματα, ΄άμεσα διατυπωμένα, από αυτόπτες δημοσιογράφους- ανταποκριτές.
Με πληροφορίες, γεγονότα, σχόλια και άρθρα, μετέφεραν τα γεγονότα στο παρόν μας.
Πλήθος αποτυπώσεων μοναδικότητας και αυθεντίας, καθιστούν τις σελίδες τους πολύτιμες στον κάθε ερευνητή.
‘Οι ανταποκρίσεις τους είναι γραπτές φωτογραφίες, που ο φακός – πένα τους τις διαιωνίζει. Σε συνδυασμό με άλλες πηγές, δίνουν γλαφυρά την πραγματικότητα, ως ενιαίο ιστορικό αφήγημα.
-. Στην Ανατολική Μακεδονία και Θράκη, δυστυχώς τα όποια γραπτά κείμενα έχουν καταστραφεί από την βουλγάρικη κατακτητική λαίλαπα των ετών 1941 – 1944 και η ανασύσταση των όποιων τότε γεγονότων γίνεται και μέσα από τις εφημερίδες ( όπως στο προκείμενο).
Για τους τότε αναφερόμενους στο κείμενο θα σας δώσω λίγα ιστορικά,
1).ο Μητροπολίτης ΛΑΥΡΕΝΤΙΟΣ ( ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ), 1868 – 1928,γεννήθηκε στην Χαλδία του Πόντου, με εξαίρετες θεολογικές σπουδές.
Ήταν συντοπίτης και προστατευόμενος του Μητροπολίτη Χαλδίας Σουρμελίδη Γερβάσιου. Τοποθετήθηκε Μητροπολίτης Δράμας το 1922 και πέθανε εκεί το 1928
Πρωτοστάτησε σε πολλά έργα και το 1927, πολέμησε δυναμικά και πέτυχε μαζί με όλους τους έγκριτους πολίτες της Δράμας την ανέγερση. του περικαλλούς Γυμνασίου.
2).Νομάρχης ΑΝΡΕΑΔΗΣ, δικηγόρος, διορίστηκε νομάρχης Δράμας από 3 Φεβρουαρίου έως 16 Νοεμβρίου 1923. Την 15 -12- 1923 ήταν υποψήφιος βουλευτής με το αγροτικό κόμμα του Καφαντάρη.
3). ΑΘΑΝΑΣΙΑΔΗΣ Θεόφιλος, διορισμένος Δήμαρχος από 1- 3- 1923 έως 22 – 8- 1923, τελικά παρέδωσε τέλη του 1924.
Γεννήθηκε το 1889 στον Καστανώνα Ζαγορίου Ιωαννίνων .Ηρθε στην Δράμα το 1913 και δίδαξε στο ημιγυμνάσιο.
Συνελήφθη από τους Βουλγάρους για την εθνική του δράση, εξορίστηκε στα βάθη της Βουλγαρίας
Το 1941, ο Αθανασιάδης, κατά το….”ψευδοκίνημα” που υποκινήθηκε από τους Βουλγάρους σφάχτηκε μαζί με άλλους κατοίκους τέλη Σεπτεμβρίου.
Το άγαλμα του βρίσκεται στην κεντρική πλατεία Δράμας
*** Για την εθνική παρουσία του ΑΘΑΝΑΣΙΑΔΗ και του ΝΤΑΗ Κωνσταντίνου θα αναφερθώ σε ειδικό αφιέρωμα.***
-..Τα στοιχεία είναι από την εφημερίδα της Θεσσαλονίκης στο φύλλο τηςν30 – 4 – 1923, προσαρμοσμένα γλωσσικά.-..
ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΕΥΣΤΡ. ΝΑΖΛΗΣ
Υποστράτηγος ΕΛ.ΑΣ ε.α.
Αντιπρόεδρος Ένωσης Αποστράτων Αξιωματικών Στρατού